Porządek w domowym budżecie stanowi podstawę udanego oszczędzania. Świadomość ponoszonych miesięcznie wydatków sprawia, że unikanie nadmiernych obciążeń staje się dużo łatwiejsze. Niestety, niespodziewane sytuacje i różne czynniki zewnętrzne mogą wywołać niemały kryzys w posiadanych finansach. Aby temu zaradzić, warto odpowiednio zaplanować budżet również pod kątem nagłych wydatków oraz zadbać o ewentualne zabezpieczenie z innych źródeł.
Umiejętne planowanie budżetu
Większość osób musi samodzielnie nauczyć się porządkowania finansów. Informacje na ten temat praktycznie nie są poruszane w szkole, a związanej z nim wiedzy zwykle nie przekazują też rodzice. Problemy z planowaniem domowego budżetu mogą być jednak bardzo poważne. Brak odpowiedniego ułożenia finansów, umiejętności zarządzania pieniędzmi oraz ogólnego oszczędzania sprawia, że kryzysowych sytuacjach trudno znaleźć dobre rozwiązanie. Świadomość na temat planowania budżetu powinna obejmować jego wszystkie elementy, włącznie z gotówką, ruchomościami i nieruchomościami, środkami posiadanymi na kontach i lokatach czy też wszelkimi zadłużeniami i należnościami. Zestawienie wszystkich zarobków i wydatków pozwala na utrzymanie finansowej dyscypliny, a ty samym sprzyja oszczędzaniu i radzeniu sobie z trudnościami.
Miesięczne koszty stałe i inne wydatki
Większość problemów finansowych wynika ze słabej znajomości ponoszonych miesięcznie kosztów stałych, do których dochodzą inne wydatki uwzględniane w domowym budżecie. Dotyczy to zwłaszcza osób, które nie zarabiają dużo. Większość z nich nie liczy swoich wydatków, dlatego nieumyślnie wydaje więcej, niż może. Aby sprawdzić realnie ponoszone koszty, trzeba przede wszystkim przeanalizować historię swojego konta bankowego. Warto ją wydrukować i starannie zakreślić wszystkie pozycje, które nie zaliczają się do stałych wydatków w rodzaju rachunków za prąd, gaz czy wodę. W ten sposób można szybko sprawdzić, ile dokładnie pieniędzy przeznaczanych jest na różne poboczne zachcianki. Z wielu z nich da się łatwo zrezygnować, dlatego warto porządnie zweryfikować wydatki oraz uporządkować osobiste finanse.
Ocena ponoszonych wydatków
Poza wydatkami stałymi i niezmiennymi, warto też sprawdzić te stałe i jednocześnie zmienne. Do tych drugich należy chociażby jedzenie, na które zwykle wydawane są różne kwoty – zależnie chociażby od dnia tygodnia czy miejsca pobytu. Domowy budżet warto zaplanować w taki sposób, aby w ponoszonych kosztach znalazły się wyłącznie wydatki niezbędne. Należy przy tym uwzględnić karty kredytowe, które często traktowane są jako zastępcza gotówka. W praktyce ich używanie prowadzi jednak do wzrostu zadłużenia, co generuje dodatkowe problemy finansowe w przypadku nagłego kryzysu. Po odliczeniu wszystkich faktycznych kosztów pochłanianych miesięcznie, z pozostałej kwoty warto wydzielić konkretną część i regularnie ją odkładać. Jej wysokość powinna zależeć od indywidualnych możliwości finansowych, jednak im więcej, tym lepiej.
Nawyk oszczędzania
Oszczędzanie powinno stać się nawykiem. Jeżeli część każdej pensji zawsze będzie zachowywana na koncie, łatwiejsza stanie się też dyscyplina. W kryzysowej sytuacji można sobie dzięki temu lepiej poradzić, ponieważ nagły wydatek nie obciąży nadmiernie rachunku bankowego i tym samym nie nadwyręży przesadnie domowego budżetu. Jeżeli jednak problem finansowy jest poważny, rozwiązaniem może się okazać zaciągnięcie pożyczki. W takim przypadku duże znaczenie ma wiarygodność kredytowa, na podstawie której banki decydują o możliwości udzielenia zobowiązania. Jej ocena dokonywana jest przez Biuro Informacji Kredytowej, które pozwala na sprawdzenie tzw. scoringu potencjalnego kredytobiorcy. Banki weryfikują klientów na podstawie różnych kryteriów, takich jak chociażby grupa wiekowa czy osiągane dochody. Na możliwości udzielenia kredytu wpływa też historia kredytowa, która określa dotychczasową regularność spłat innych zobowiązań. Osoby mające problem z uzyskaniem finansowania w banku mogą skorzystać z usług firm pożyczkowych, ponieważ stawiają one nieco niższe wymagania klientom.